KURULUŞU VE UYGULADIKLARI PROGRAMLAR

İsviçre´nin Cenevre kentinde, 1968´de, ticari olmayan bir kurum olarak kurulan Uluslararası Bakalorya Sistemi şu an dünyanın en önde gelen ve kabul gören Eğitim Sistemlerinden biridir ve 3-19 yaş arası öğrencileri kapsayan 4 IB Programı bulunmaktadır.

• PYP: Primary Years Programme ( İlk Yıllar Programı ) 3- 12 Yaş arası.
• MYP: Middle Years Programme ( Orta Yıllar Programı ) 11-16 Yaş arası.
• DP: Diploma Programme ( Diploma Programı ) 16 -19 Yaş arası .
• CP: Career-Related Programme ( Kariyer Bağlantılı Program ) 16 -19 Yaş arası.

Tüm IB Programlarının birbiriyle entegre ve fakat her birinin kendi içinde ayrı bir sistematiği bulunmaktadır. Konuyla ilgili uzun, bilgilendirici ve Türkçe çevirili açıklamalara en alttaki linkten ulaşabilirsiniz.

ÜLKEMİZDEKİ UYGULANIŞI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Malum her programın içeriği güzel hazırlanmış ve sunuluyor olduğundan sadece okuyarak karar vermek birçok kişi için zorlaşabiliyor. Bu yüzden ben bu yazıda, IB Okulunda çalışmış biri olarak hem öğrenen hem ebeveyn hem de ülke gerçeği üçgeni çerçevesinde deneyimlerimi paylaşmamın daha yararlı olacağı kanısındayım.

HANGİ IB OKULUNU SEÇMELİ?
IB okulları ülkemizde giderek yaygınlaşmakta. Birçok okul akredite oldu ve olma aşamasında. Ancak bu program her ne kadar kolaylıkla MEB uyumlu hale getirilmiş olsa da bizim eğitim sistemimizden farklı ve komplike bir yaklaşım olduğu için kimi zaman zorluklar yaşanabilmekte. Dolayısıyla okulun bu eğitimde hangi aşamada olduğu (Henüz başvuru aşamasında olan ya da yeni akredite olmuş okullarda sistem tam oturmamış olabilmekte. Her öğretmenin bu programın özel eğitimlerini almış olması ve kendi ders programına entegre etmesi zaman alan bir süreç ve sistem oturana kadar kimi boşluklar ve düzensizlikler yaşanabilmekte olduğundan) bence önem arz etmekte. Yeni bir IB okulu iyi değildir anlamına gelmiyor elbette bu söylediklerim. Ancak bahsettiğim kriterlere de yakından bakmak yardımcı olabilir.

EBEVEYN DESTEĞİNİN ÖNEMİ
Bu program, belirlediği profil özelliklerini öğrenenin hem öğrenim hayatında hem de ömür boyu göstermesini amaçlamakta. Bu yüzden IB öğrenenleri, • araştıran-sorgulayan • bilgili • düşünen • iletişim kuran • ilkeli • açık görüşlü • duyarlı • riski göze alan • dengeli • dönüşümlü düşünen bireyler olmak için çalışır. Böylece gelişimleri sadece akademik yönde değil, insani yönde de gerçekleşir. Burada öğrenen ebeveynlerinin sistemle ilgili bilgi sahibi olması ve onu okul dışında da desteklemesi çok önemli. Okulda yepyeni bir sistem doğrultusunda öğrenen, kendini ifade eden, sorgulayan, eyleme geçen, kendi kendine yetmeyi öğrenen öğrenciler okul dışında bunlarla örtüşmeyen bir sosyal hayat yaşadıklarında ikilemde kalabilmekte. IB okullarında ebeveynler sıklıkla bilgilendirilir. Velilerin tüm bu programı takip etmesi, seminerlere katılması, bilgilendirmeler doğrultusunda çocuklarını desteklemesinin de son derece önemli ve gerekli olduğu kanısındayım.

DÜNYA VATANDAŞI YETİŞTİRME MİSYONU
Eğitim aracılığıyla daha iyi bir dünya oluşturma misyonuna sahip olan bu sistem, dil ve kültürlere yönelik anlayışı arttırarak öğrenenlerin dünya vatandaşı bilincine ulaşmalarını destekler. Farklı kültürleri sadece kıyafetleri ya da halk oyunlarıyla değil ekonomisiyle, coğrafyasıyla, kültürel özellikleriyle, karşılaştıkları zorluklarla tanımaya ve empati kurmaya yönelik bir program izlemesi, globalleşme sürecinde dünya vatandaşı yetiştirilmesi açısından oldukça önemli ve etkili bir yöntemdir.

IB ÖĞRETMENLERİ
IB Programları, her çocuğun biricikliğinden yola çıkarak kişinin ihtiyaçları doğrultusunda öğrenmesini destekler. Bunu yaparken her çocuğun ihtiyacı ve gelişimini takip edecek sistemler kullanır. Ancak burada da bunu yapacak öğretmenin bu konuyla ilgili eğitimi, deneyimi ve zamanı önemlidir. Mevcudu 15-20 kişi olan sınıflardaki sınıf öğretmenleri için ulaşılabilir olan bu hedef, okulda 200-300 öğrencinin dersine giren Branş öğretmenleri için biraz muallakta kalmakta, sağlıklı raporlamalar ve değerlendirmeler yapılamayabilmektedir. IB programlarında her ders birbiriyle entegre işlendiğinden öğretmenlerin hepsinin özel IB eğitimlerinden en az birkaç tanesini alması programın işleyebilirliği açısından önemlidir. Özellikle başvuru aşamasında olan çoğu okulda eğitmenlerin sadece bir kısmı bu eğitimleri tamamladığından programın işleyişi sağlıklı yürütülemeyebilmektedir. Her öğretmenin bu eğitimi almış olması da bence programın işleyişi açısından olmazsa olmazlardandır.

IB PROGRAMININ DEVAMLILIĞI
IB okullarının bulunduğu şehirlerde bazen programın devamını alabilecekleri okul bulunmamakta. PYP yani İlk yıllar Programı eğitimini aldıktan sonra MP yani Orta Yıllar Programı ya da DP, Diploma Programı olan okullar bulunmamakta. IB bir sistem. Tüm bu programlar kendi içinde birbirini takip eder ve destekler. Dolayısıyla öğrenenin art arda aynı sistemde okuması destekleyici olur. Bununla beraber her programın ortak değerleri bulunduğundan PYP programına katılmadan MP’ye katılmak da mümkün.

ULUSLARARASI DİPLOMA
IB Diplomasını yaklaşık yüz ülkede bini aşkın Üniversite ve Türkiye’de de bazı vakıf Üniversiteleri kabul etmekte. Bu da MEB Diplomasının yanında uluslararası başka bir diplomaya daha sahip olmak demek. Eğitimine özellikle yurtdışında devam etmek isteyen öğrenenler için avantaj oluşturabilecek bir artı.

SON TAHLİLDE…
Toparlayacak olursam, IB tüm dünyada kabul görmüş bir eğitim sistemi. Ancak okulun tüm akademik ve fiziki şartları yerine getirmesi, tüm öğretmenlerine düzenli olarak eğitim aldırması, iyi ve deneyimli bir program koordinatörlerinin bulunması, bütünleşik bu sistemde öğrenenlerin ve ebeveynlerin düzenli biçimde bilgilendirilmesi programın işleyişi açısından olmazsa olmaz. Bu şartlar sağlandığı takdirde IB, alternatif ve fark yaratan eğitim arayanlar için oldukça sağlam bir seçenek.

IB Programlarıyla ilgili ayrıntılı bilgilere aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.

• PYP – İlk Yıllar Programı Detaylı bilgi için : http://www.ibo.org/globalassets/digital-tookit/other-languages/pyp-programme-brochure-tu.pdf
• MYP  – Orta Yıllar Programı Detaylı Bilgi İçin : http://www.ibo.org/globalassets/digital-tookit/other-languages/myp-programme-brochure-tu.pdf
• DP – Diploma Programı  Detaylı Bilgi için : http://www.ibo.org/globalassets/digital-tookit/other-languages/dp-programme-brochure-tu.pdf
• CP – Kariyer Bağlantılı Program için Detaylı Bilgi :  http://www.ibo.org/programmes/career-related-programme/
• TÜRKİYE’DEKİ IB OKULLARININ LİSTESİ : http://www.ibo.org/programmes/find-an-ib-school/?SearchFields.Region=ibaem&SearchFields.Country=TR&SearchFields.Keywords=&SearchFields.Language=&SearchFields.BoardingFacilities=&SearchFields.SchoolGender=&page=3

Elvan Özcan